Veroordeling of vrijspraak voor uitlokking moord op Jan Elzinga: het hof beslist

Eind februari eiste het Openbaar Ministerie (OM) in hoger beroep celstraffen tussen 12 en 20 jaar. De toenmalige vriendin van Elzinga, Monique H. (44) uit Hollandscheveld en haar broer Marcel H. (42) uit Nieuw-Roden hoorden de hoogste straf tegen zich eisen: 20 jaar cel. Gelijk aan de eerdere veroordeling door de rechtbank in Groningen. Hun 62-jarige moeder Coby van der L. uit Roden zou 17 jaar moeten zitten. Dat is drie jaar minder dan wat de rechtbank in Groningen had beslist.

De 59-jarige Johan L. uit Kampen leverde volgens het OM het wapen en zou 12 jaar cel opgelegd moeten krijgen. De rechters in Groningen beslisten destijds 7 jaar cel. Het OM vindt die straf te laag: "Hij is een belangrijke schakel in het moordplan." Het motief voor de moord is nog altijd onduidelijk. De nabestaanden zullen nooit weten waarom Jan dood moest, zei het OM eerder. "Hier is sprake van een huurmoord. De meest ernstige vorm van moord." De man werd op klaarlichte dag voor ogen van dorpsgenoten van zijn fiets geschoten.

De vier werden in juli 2021 opgepakt na een nieuw politieonderzoek in deze moordzaak. Op dat moment zaten twee mannen vast, die in 2012 kort na de moord waren opgepakt. Een man uit Zwolle haalde de trekker over en kreeg hiervoor 15 jaar cel opgelegd. Zijn directe opdrachtgever uit Kampen werd veroordeeld tot 20 jaar cel. De laatste besloot tijdens zijn detentie, in ruil voor een fikse strafkorting, nieuwe verklaringen en bijbehorende bewijzen op tafel te gooien. Volgens hem zat uiteindelijk de schoonfamilie achter de moord.

Het nieuw geleverde bewijsmateriaal bestond vooral uit sms-gesprekken, die hij had gevoerd vanuit zijn cel met Marcel H. Tijdens het proces in 2022 in Groningen bleek dat een deel van die berichten was vervalst. Toch bleef er volgens de rechtbank in Groningen voldoende materiaal over voor een veroordeling. En er was geen sprake van een oneerlijk proces, oordeelde de rechtbank. Het OM blijft ook in hoger beroep erbij dat Marcel en Monique de initiatiefnemers zijn.

Hun moeder zou de Kampenaar hebben betaald voor het wapen. De man zou zich verder niet hebben bemoeid met de moord zelf. De advocaten van de verdachten blijven erbij dat het OM zoveel fouten heeft gemaakt dat het recht om te vervolgen is verspeeld. Het OM had nooit de deal met de eerder veroordeelde kroongetuige mogen maken. Of direct de stekker eruit moeten trekken toen het duidelijk was dat er met het materiaal was gemanipuleerd. Het woord is nu aan het hof.

Partijen kunnen na dit oordeel (het arrest) nogmaals in hoger beroep. Dan moeten zij naar de Hoge Raad. Die beoordeelt of een lagere rechter (rechtbank en het hof) bij een uitspraak het recht juist heeft toegepast en of de procedure op de juiste wijze is gevolgd.