Eekschillersweg, wat een gekke straatnaam: Wat betekent dat?

Deze vraag werd ingestuurd door een luisteraar uit Gieten, en Zoek het uit! vond het wel weer eens tijd om de straatnamengeschiedenis in te duiken!

Volgens het Drents Archief is het geen toeval dat juist in Gieten een Eekschillersweg is. Vlak bij Gieten, richting Gasselte, ligt het buurtschap Kostvlies. Dit is de plek waar eekschillers zich definitief in onze provincie gevestigd hebben.

Eekschillen is, in het kort gezegd, het verwijderen van de schors van de eik. Oftewel, eik-schillen. Dit gebeurde in het voorjaar, als de sapstroom van de wortels naar de takken op gang komt. De 'losgeklopte' eikenschors werd gebruikt voor het looien van leer. Het hout dat overbleef, verkochten de eekschillers meestal weer als brandhout.

De eekschillers kwamen van de Veluwe. Boseigenaren in Drenthe, maar ook in Friesland en Overijssel verwelkomden de eekschillers met open armen. De Veluwse gezinnen werkten weken achtereen in armoedige omstandigheden om zo veel mogelijk schors van de eikenstammen los te kloppen. Ouders en kinderen werkten zes dagen per week, van vier uur 's ochtends tot negen uur 's avonds. Als het seizoen er op zat, gingen ze weer terug naar de Veluwe.

Het dorp Kostvlies is halverwege de negentiende eeuw ontstaan als randveenontginning tussen de Hondsrug en het Hunzedal. De eerste bewoners waren eekschillers uit de omgeving van Elburg.

Elk voorjaar kwamen deze Gelderse eekschillers naar Drenthe om eikenboompjes te kappen. Maar toen in de twintigste eeuw de leerindustrie meer gebruik ging maken van chemische looistoffen in plaats van eikenbast, was er met eekschillen niets meer te verdienen.

Rond 1850 namen daarom twee eekschillersfamilies, Van 't Hof en Dokter, afscheid van hun trekkend bestaan. Ze vestigden zich op een plek die van oudsher Kostvlies genoemd werd om een eigen boerenbedrijfje te beginnen. Deze eerste bewoners begonnen ook kleinschalige ontginningen in het veengebied. Zodra ze een woning, een plaggenhut, hadden opgetrokken waarvan de schoorsteen kon roken, kregen ze het eigendomsrecht van de ontginning. Zo ontstond Kostvlies als een van de vele huttendorpen die Drenthe rijk was.

De naam Kostvlies herinnert aan het feit dat het land hier slechts met de grootste mogelijke moeite kon worden ontgonnen, zoiets 'kostte vlees' De eekschillers kwamen uit een strengchristelijke streek op de Veluwe en ze bouwden in Kostvlies een eigen kerkje. Hun 'lokaoltie' is allang verdwenen, net als het eigen schooltje dat het dorp tussen 1930 en 1975 bezat. Het gebouwtje van de 'Meester J. Kranenborgschool' staat er wel nog steeds en doet nu dienst als dorpshuis.

Heb jij ook een vraag over de naam van je dorp of straat? Of wil je iets heel anders weten? Stuur je vraag eens in naar Zoek het uit!, dan gaan wij er mee aan de slag!