Bartje woonde in Drenthe, maar waar precies?

Bartje werd in de televisieserie gespeeld door Jan Krol
© Nationaal Archief
Bartje is het boegbeeld van Drenthe. De jongen uit het gelijknamige boek van Anne de Vries heeft zijn sporen nagelaten in onze provincie, met standbeelden, een tv-serie, en natuurlijk de iconische uitspraak Ik bid nie veur brune bonen!. Het verhaal speelt zich af op het Drentse platteland.
Maar waar woonde de fictieve Bartje nu precies, in welk dorp was dat? Deze vraag werd ingestuurd naar Zoek het uit!. Wij doken de boekenkast in en gingen op zoek naar het antwoord.

Slootjespringen en de Lange Jammer

In het boek is te lezen dat Bartje er regelmatig op uittrok, rennend over akkers en weilanden en springend over slootjes. Als het jochie van zijn huis naar Assen loopt - waar zijn zus Lammechien hulp in de huishouding is bij een welgesteld gezin - komt hij langs de Lange Jammer.
Tekst gaat verder na de tekening:
Tekening van de Lange Jammer waar de grootmoeder van Bartje zou hebben gewoond
© Via Bertus Boivin
Bartje woonde dus op loopafstand van Assen. De Lange Jammer was geen straat of buurtje, maar een gebouw. Historicus Bertus Boivin zei daar eerder het volgende over: "Het was feitelijk een lang gebouw met daarin allemaal eenkamerwoningen op een rij. Er was een losse wc bij in een houten hokje en achter was vaak een moestuintje." De Lange Jammer in Assen lag op de plek waar nu de wijk Kloosterveen is gebouwd. Er is in het landschap niets meer van terug te zien.

Ten westen van Assen

De weilanden, akkers en slootjes zijn er nog wel. Om bij Assen te komen moest Bartje langs de Lange Jammer, dus is het logisch te concluderen dat Bartje woonde aan de andere kant van waar nu Kloosterveen ligt, meer richting de Smildes. Bartje sprong over sloten en rende over akkers en weilanden, wat doet vermoeden dat Anne de Vries een 'wijk' zoals de Meesterswijk of de Van Lierswijk in gedachten had als plek waar Bartje Bartels woonde met zijn familie.
Aan het eind van het boek vervalt het gezin Bartels in nog grotere armoede dan waar het al in leefde. Dan verhuizen ze met zijn allen naar de Lange Jammer, waar ze met het hele gezin in een kamer van drie bij vier of vijf meter kwamen te wonen.
Tekst gaat verder na het kaartje:
Dit is de plek waar Bartje vermoedelijk woonde
© Google Maps / bewerking RTV Drenthe
Hoewel het dorp waar het kleine huisje van Bartje stond niet bij naam genoemd wordt in het boek of in de tv-serie, is het boek verfilmd in Odoornerveen. Daar stond het tv-huisje van Bartje, een huisje met een waterpomp, een potkacheltje en een wc buiten. Het huisje is nu niet meer te bezoeken, in 2007 is het gesloopt omdat het van ellende uit elkaar viel.

Zoek het uit!

Nu je weet waar Bartje heeft gewoond, heb je misschien zelf ook een vraag voor Zoek het uit!. Insturen mag altijd, vul onderstaand formulier in of stuur een mail naar zoekhetuit@rtvdrenthe.nl

Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.